Hoa quỳnh – Nguồn: Hoa Sài Gòn
Anh chưa có dịp nhìn thấy hoa quỳnh nở. Giống hoa kia luôn khai mở giữa canh khuya? Vợ chồng người bạn vẫn thường gọi điện, hẹn hò đến nhà họ ngắm hoa thưởng trà và khi nghe anh than, họ đùa kiếp trước bạn làm một đoá quỳnh hương. Sự ví von kia hẳn là sai lạc, bởi nói về hoa chẳng ai liên tưởng và áp đặt vào phận một đứa con trai, một thằng đàn ông, một thứ giống đực. Ma cà rồng cũng sinh hoạt về đêm vậy, sát thủ hoặc bọn tội phạm cũng mặn bóng tối để lấy đêm làm ngày mà thi triển bao thủ đoạn ám muội. Và mèo, giữa thanh thiên bạch nhật đời nào nó chịu nhảy lên máng xối khản giọng rù quến bạn tình.
Người ta đưa ra hai cách, chọn một trong hai: Công ty mở thêm chi nhánh ở thành phố khác, sẽ bao phí tổn khi di dời. Nhược bằng muốn trụ ở đây bạn phải làm ca đêm. Tiền kiếp của loài hoa quỳnh khởi sự là thế. Không có phương cách thứ ba? Có chứ, từ chối cả hai để vô công rỗi nghề. Hoặc làm bảy nghề theo cách hiểu chữ nôm: Thất nghiệp! Như thế thì buộc phải héo người, những cách rụng và tàn úa một đời hoa, một hạn người.
Ra đi cũng lắm người, Tây Mễ Phi Tầu Việt nhưng nán ở, may cho anh còn có Nancy. Chỉ là danh xưng thôi, cho khỏi trẹo mồm, với anh muôn đời vẫn là Nguyệt. Từ khi trăng là nguyệt mà cũng lắm bận nguyệt là nancy. Trăng tròn hoặc khuyết và nhiều đêm chị hằng chẳng rõ trốn đi đâu. Anh từng ngó lên một bầu trời không trăng sao. Đêm nay là một bằng chứng, đêm thắp sáng màu tuyết trắng, không biết Nguyệt đã chui ra khỏi chăn mền?
Cả anh và Nguyệt rất không ưa mó tay vào điện thoại, theo thoả thuận ngầm anh sẽ âm thầm đậu xe ngay trước cửa nhà Nguyệt vào 9 PM. Mười giờ tối người và máy cùng khởi động, xập xình ru đời nhau nhé tới năm giờ sáng mới chịu tắt thở. Nguyệt nói, cám ơn anh, không có anh thấy rõ sự u ám. Anh ca cải lương, còn ra thể thống gì khi anh phải để cho ai kia làm thân gái dặm trường; một mình nàng giữa canh thâu là điều cần tránh. Nguyệt giấu cảm xúc bằng cách mua một bình thuỷ lớn, cô pha cà phê thơm dàng trời để đổ vào giữ nhiệt rồi biết xuống sáu câu: Tránh đêm dài lắm mộng, anh có táo bón, mặt nổi mụn hoặc nhồi máu cơ tim thì đừng vu oan cho Nguyệt. Anh ca thầm, ra ngoài lời thoại trong kịch bản: Đôi lúc người ta sẵn lòng chết cho những ân cần dù bé mọn. Juliet uống độc dược hàng nhái, chỉ vài canh giờ sẽ hồi sinh và vấn nạn nằm ở chỗ Romeo đã không nhận được thông tin. Lưới trời lồng lộng tuy thưa mà khó thoát là vì vậy. Nếu cả hai đều sống sót? Chuyện chẳng còn gì đáng nói. Hoa nở ra mà hoa không mùi.
Tuy biết Nguyệt chuyên cần làm sẵn bình cà phê luôn mang theo nhưng anh, trên đường đến chỗ Nguyệt, vẫn thường ghé mua một ly cà phê đậm đặc, ở ngoài họ chú thích “Coi chừng nóng phỏng tay”. Cái sự nóng bỏng kia sẽ trở thành nguội ngắt khi Nguyệt xuất hiện và bao giờ cô cũng hỏi khi mở cửa: Anh đến lâu chưa?
Anh đậu xe ở chỗ thuận tiện, dễ cho ai đứng sau vuông cửa đèn vàng ở lầu một trông xuống dòm chừng. Một ngày nào địa điểm này thôi còn bóng dáng chiếc xe quen mắt lắm bùn lầy, chẳng rõ Nguyệt có gọi taxi? Anh ngước mắt lên, cửa có hai tấm kính trông như một cuốn sách đang mở. Mùa hè, tấm màn phía sau được vén, ẩn hiện trang sách viết về cách thay đổi xiêm y của một nữ nhân đầy vui thú; các mùa còn lại thường màn che trướng rũ, trăng lặn mà Vân Tiên dài cổ hổng thấy Nguyệt Nga đâu.
Nguyệt sang bên này đã lâu, trước anh những năm mùa lá rụng. Nguyệt kể ban đầu cô ở Đan Mạch, một đêm xấu trời lái xe bị lạc chẳng nhìn ra phương hướng, thời gian đó chưa có máy định vị, chưa ai phát minh ra điện thoại thông minh, Nguyệt tấp xe vào một quán ăn đang tới giờ đóng cửa, cô tìm tới buồng điện thoại công cộng lật giở cuốn niên giám tìm mẫu tự N. Anh biết sao không? Nguyệt hỏi rồi tự trả lời, vì theo thống kê Nguyệt được biết người Việt đa số đều mang họ Nguyễn. Đêm ấy, trong cuốn niên giám ở xứ Đan Mạch xa ngái ấy, hiện ra bốn người bắt đầu bằng chữ Nguyen. Hai trong bốn không có ai bắt phone, người thứ ba nhấc máy, phụ nữ giọng Bắc: Cô gọi nhầm số. Moi tiền xu nhét vào khe để cá cược lần cuối. Chuông reo, chuông reo…
Đoạn đường tới chỗ làm không đủ dài cho chuyện kể tròn đầy, nhưng anh, trong lúc lao động anh thừa sức để viết tiếp, hoàn thiện một chương nói tới định mệnh, rằng cái nhân vật thứ tư, một ông Nguyễn nào đó đã đêm hôm cởi áo làm Lê Lai liều mình cứu chúa, mang Nguyệt thoát ra khỏi trùng vây và họ đã gây nên một tiếng sét, một phút đầu tinh tú quay cuồng. Anh đã từng bắt tay người đó, người sợ ngôn ngữ Đan Mạch nhưng không ngại ngần để anh thồ Nguyệt hằng đêm đến sở. Anh vui vẻ chở người bạn đồng nghiệp, kín miệng chẳng buồn hỏi vì sao khi ta chửi thề, có người trách đừng nên xổ ra tiếng Đan Mạch. Xem mặt mà bắt hình dong. Câu ấy rõ là hàm hồ. Nếu anh đóng vai chồng, anh sẽ hoài nghi tất thảy những thằng đàn ông khác, bởi đêm hôm quạnh vắng thứ không gian đó sẽ thích hợp cho hoa quỳnh uốn thân khai hoa nở nhuỵ. Và tại sao lại hiện ra thành ngữ “Đêm hôm nhà ngói cũng như nhà tranh”? Ngói hay tranh cũng không sống qua được với thần hoả. Cháy nhà ra mặt chuột. Nhiệm vụ cơ bản mà con người luôn tự đấu tranh, ấy là cố giữ mình khác hẳn các loài vật. Chuột là từ mà người bản xứ dùng nhằm nói đến những kẻ phản bội, đứa tráo trở, tên nằm vùng, hạng sẵn lòng bán đứng người gia ơn.
Hôm nay ngoài thức uống là cà phê cho anh tỉnh táo, Nguyệt còn mang cho anh sáu cuốn chả giò tôm cua vừa chiên lúc bẩy giờ chiều. Con gái Nguyệt trách: Mẹ bủn xỉn quá, có ai đáng yêu như chú ấy đâu. Nó đã lén gói thêm một cái bánh muffin cho chú ấy ăn tráng miệng. Nguyệt mở máy điện thoại, đưa cho anh xem hình cái nhân vật thông minh hơn cả cái iPhone Nguyệt nắm. Cô bé áng chừng 12 tuổi mang một vẻ đẹp khó cắt nghĩa. Anh vẫn bất bình khi người ta ra công ca ngợi hoa hồng mà ít kẻ tán tụng một đoá tường vi. Cái e ấp nó giữ thích hơn là sự chín muồi mãn khai. Nhưng sa đà vào nơi thuần khiết thánh thiện ắt sẽ bị lên án là lạm dụng vào nỗi hồn nhiên nó mang. Và dĩ nhiên anh sẽ không bình phẩm: Nó đẹp hơn mẹ nhiều, về nhan sắc chứ không nói tới sự tế nhị. Cháu tên Suzy, hình thứ hai cháu buông lơi mười ngón trên phím đàn piano, lưng thẳng, tóc mượt đổ, đôi mắt nhắm, môi hồng và cháu đang rụt rè bước tới ngưỡng cửa thiếu nữ. Một loạt ảnh lướt qua theo ngón tay Nguyệt kéo trên màn ảnh nhậy cảm, ngón tay dừng và hiện hình một khuôn mặt hư hao. Nguyệt chụp lén anh đứng bên máy, Suzy nói mẹ thật bất lịch sự, sao không mời chú ấy vào nhà. Nguyệt trả lời, nếu người ta chẳng thích vào thì người đó có bất lịch sự không?
Không mấy lịch sự hoặc rất đỗi lịch sự thì cuối cùng phải tới lúc anh lách người qua khung cửa hẹp đó một chiều cuối tuần. Anh vừa ghé chợ Đại Hàn để lựa mua một thùng trái cây nhập từ Tây Ban Nha. Lạ không? Đất chốn đó mầu mỡ kiểu gì mà quýt, trái hồng, trái mãng cầu khi chín tới thảy đều ngọt ngào và to một cách “cực đoan”. Ngoài thùng có dán nhãn “Par Avion” tươi rói và bởi thế cái giá cần phải thanh toán nó cao hơn so với cách chúng nhập vào đất này bằng đường thuỷ. Anh mua bởi anh ngán cô bé Suzy sẽ bình phẩm: Người bất lịch sự, được mời tới chung đũa với người ta mà đi mạng không, cứ ưa thỏng tay vào chợ.
Anh đậu xe vào chỗ quen thuộc mỗi đêm, hai tay lu bu ôm món tráng miệng ngọt ngào an toàn thực phẩm chẳng bị phun hoá chất như hàng China đang phát sóng cảnh báo trên TV. Người dân nơi đây vừa đồng thanh đưa ra lời đề nghị “Một tuần không mua đồ Trung Quốc” nhưng anh lựa mua đồ Spain chẳng phải hưởng ứng lời hiệu triệu kia. Nếu hoa quỳnh quá đẹp được bứng về từ vườn nhà ai trồng ở bên Tầu hẳn ta cũng xiêu lòng khi ngồi lặng ngắm nó oằn oại thân cành khi bung nở. Một ngày kia, anh tin, với tài nghệ làm hàng nhái đạt mức thượng thừa như họ, hẳn con cháu của Mao chủ tịch sẽ cho ra đời thứ hoa quỳnh chuyên nở rộ dưới ánh dương quang. Đêm hôm thì bất tiện quá, gây điều tiếng, gây trở ngại lắm thứ chưa bàn tới chuyện mất ăn mất ngủ. Ngón tay bấm chuông cửa khi màn đêm chưa buông để anh mơ hồ nhận ra tầm mức quan trọng của bữa ăn hôm nay.
Suzy là người mở cửa, cô bé mặc chiếc áo màu đỏ đón anh bằng tất cả sự sáng lạng mà cháu có. Nếu anh là phù thuỷ lòng lang dạ sói, hẳn anh sẽ đánh mất một âm mưu từng lên kế hoạch dụ dỗ bé ăn trái táo độc. Vẻ đẹp có ở cô bé sẽ giúp kẻ đối diện tìm thấy niềm ăn năn. Chào chú ạ. Mẹ cháu đang bận tay ở nhà bếp. Mời chú vào ạ. Giỏi! Anh khen thầm, cháu sinh ở đây mà cháu nói tiếng mẹ đẻ coi bộ trôi chảy hơn cả chú, bởi có nhiều lúc bất ưng ở sở làm, chú đã vung vít xổ tiếng Đan Mạch. Mẹ cháu đã nghe và lòng mẹ cháu rộng như biển Thái bình đã độ lượng thứ tha cho đứa phàm phu tục tử. Chú nhớ hôm đó mẹ cháu đã ôm chú vỗ về ở parking lộng gió và có những thứ chú không dám kể cho cháu nghe đâu.
Theo sau Suzi, anh bước vào gian bếp ấm. Tuy đang động dao động thớt Nguyệt cũng ăn vận xiêm y lụa là và khác với đi làm, ở nhà Nguyệt có trang điểm phấn son, anh thấy lạ, thấy xa cách, thấy… chưa quen. Thay vì chào anh, Nguyệt nhìn đứa con: Suzy mời khách uống nước giùm mẹ. Anh đặt thùng quà lên bàn, trong phòng dật dờ một mùi thơm chẳng tài nào phân chất. Suzy mang tới cho anh cốc nước cam tươi, cô bé chỉ tay biểu anh ngồi xuống một chiếc ghế. Mẹ có đưa hình chú cho cháu xem… Ừm… Ở ngoài chú không giống như ảnh. Anh ngó vào đôi mắt đen láy của cô bé: Vậy là chú ăn gian hay máy ăn gian? Suzy cười to tiếng khi ngồi vào ghế kê gần bên. Anh hỏi, cháu có ăn gian không? Là sao ạ? Là tới khi nào chú nghe được tiếng đàn dương cầm? Uh. Vậy thì cho cháu ăn gian ạ, ngày ấy hẳn còn xa. Anh nhìn vào đôi tay đang đan ngón xoắn xít rồi nhớ lại câu nói của một danh thủ piano: Tôi nào sợ chết, cái đáng sợ là mười ngón tay này bị mang thương tích thôi! Cám ơn cháu. Về điều gì ạ? Về những cuốn chả giò, cháu gói rất đều tay và chiên nó thật đẹp mắt.
Bữa ăn chính thức khai mở khi gia chủ xô cửa bước vào mang theo cơn gió lạnh. Người đàn ông từ tốn treo áo khoác, chậm rãi cởi nón, tháo khăn quàng, tuột giày ra rồi bước lại bắt tay anh. Xin lỗi nhé, giờ cuối mới phát hiện là thiếu món rượu bia và bà xã tôi đã bắt tôi chạy ù đi mua. Tay người đàn ông lạnh, khô, cứng. Nghĩ sao anh lại nhìn xuống bàn tay mà anh nghĩ sẽ rất êm ả nuột nà của Suzy. Một đôi bàn tay chưa từng bị lao động nặng để mưu sinh. Măng mềm mà tre cứng, điều ấy trẻ hồn nhiên như Suzy hẳn cũng biết. Tre ngoái trông măng để bồi hồi nhớ lại một quá vãng đã đoạn lìa. Hoa đẹp vì hoa sẽ tàn úa nhưng một bài thơ hay, đó là thứ vẫn còn nằm trong bóng tối.
Bàn có bốn chỗ. Chồng ngồi đối diện vợ, anh ngồi đối mặt với người con của đôi vợ chồng. Đàn bà con gái uống nước ngọt, đối cực họ là gia chủ và khách mời nhâm ghi chất nước dễ khiến lòng say. Nâng ly mừng sức khoẻ cho nhau, đặt cốc xuống bàn gia chủ đằng hắng sửa giọng: Chúng tôi hội ý, mời anh đến ăn xem như thế một lời cám ơn sâu đậm về những gì anh đã giúp vợ chồng tôi bấy lâu nay. Thứ nữa, bữa ăn này nhằm đánh dấu là ngày tôi đã mãn hợp đồng trong công việc, có nghĩa là từ nay tôi trở lại với nề nếp, tôi sẽ đưa đón vợ mình đi làm mà thôi làm phiền tới anh nữa… Em, bà xã có cần nói đôi lời không? Thôi, bấy nhiêu đã rõ ràng, chớ dông dài gây rắc rối. Điều duy nhất mà Nguyệt muốn thưa là chúng ta nên cám ơn sự tín nhiệm của mỗi người, cách xử sự tròn đầy và Nguyệt xin lập lại lời nhận xét của Suzy: Chú ấy tốt quá! Buổi ăn nầy thành tựu cũng do công lớn của Suzy. Mẹ cám ơn con.
Anh lén nhìn Nguyệt. Đã đến lúc anh gọi Nguyệt là Nancy rồi sao? Chúng ta sẽ hết còn thời gian để chuyện trò vớ vẩn mỗi tối. Câm lặng ở vị trí mỗi người, thức lẻ loi với thành quả làm ra chớ bị phạm lỗi. Ngày lại ngày trôi trong tẻ nhạt. Qua với sự cam chịu chẳng còn lựa chọn nào khác? Có đấy, chọn một trong hai: Sẽ dọn tới thành phố kia làm ca ngày hoặc thất nghiệp.
Chú ăn được không? Ngon lắm, chưa khi nào chú thấy sướng miệng như tối nay. Mẹ nấu hết, cháu chỉ phụ những thứ lặt vặt. Cháu thích nghe chuyện khôi hài không? Thích, chú kể đi. Có hai vợ chồng kia đi xem buổi trình diễn nhạc cổ điển, cháu biết đó, đàn bà họ mất thì giờ cho việc trang điểm, vì thế khi vào phòng thì bị muộn chút đỉnh. Ông chồng quay sang hỏi nhỏ người ngồi gần: Họ đang chơi bài gì thế? Người kia đáp: Ờ, đó là bản giao hưởng số 5. Chồng nhăn mặt với vợ: Đó, có nghe không? Cứ ưa làm đẹp vào, chúng ta trễ những bốn bài rồi đấy! Suzy cười, vẫn là giọng cười trong vắt, không vẩn đục khi biểu lộ. Không rõ là Nguyệt có nghe ra để phải đánh rơi một chiếc đũa xuống khỏi bàn. Gia chủ mặt vẫn vô cảm, có chút rượu phủ làm nhân diện ông đỏ lừ, hơi ngây dại. Anh nói như để bào chữa, chẳng biết sao tự dưng chú nhớ tới chuyện này, có lẽ vì được ngồi trước mặt một người yêu thích âm nhạc? Chú có biết là ngày nay phụ nữ họ rất chuộng những người có máu diễu không? Xem TV thì biết, chương trình hài hước mỗi lúc một nhiều. Gia chủ đổi thế ngồi, ông nhìn xuống bàn ăn đã gần cạn kiệt, xiêu đổ những đầy vơi. Suzy à, con phải hiểu điều này, khi Charlie Chaplin làm người ta cười với những thước phim câm, đó là lúc ông vua hề đang khóc trong lòng. Bố muốn nói tới một sự trả giá.
Nguyệt đứng lên khởi sự thu dọn bàn ăn. Anh cũng muốn phụ Nguyệt một tay, hoặc anh tìm cớ để đứng gần một vầng trăng bị mây che khuất. Là chủ nhà, chồng Nguyệt đã can ngăn khách mặc dù trước đó ông xoa tay: Xin anh cứ tự nhiên, xem như người trong nhà. Và người trong nhà phải ngồi khoanh tay ngó hai vợ chồng loay hoay mang chén dĩa tới bồn nước. Anh nghĩ đã đến lúc uống cạn ly rượu, nồng độ của nó mang lại nhiều thứ mà tiên khởi là sự trấn an, hoặc một lì lợm chai đá. Suzy chồng chén bát của anh lên chén bát của cô bé rồi dồn về phía cuối bàn cho mẹ khỏi mất sức đi xa thu nhặt. Chú lao động ban đêm vậy ban ngày chú làm những gì? Chú vùi mặt vào chăn gối ngủ nướng. Để lấy sức à? Ừ, cứ coi như vậy đi. Người ta khuyên phải ngủ đủ tám tiếng mỗi ngày nhưng chú thì chia hai, bốn tiếng mê man và bốn tiếng nằm với tơ lơ mơ, với đầu óc trắng xoá. Giả như cháu có việc cần, gọi phone nhờ chú giúp, có được không ạ? Anh vụng về để cho một hai giọt rượu rơi xuống áo. Chiếc áo trắng và màu rượu đỏ đang loang ra tựa ở bụng có vết thương chưa kịp băng bó. Cháu tan học lúc ba giờ chiều, thường thì thích đi thơ thẩn chứ chưa muốn về nhà ngay. Giờ đó là lúc chú ngủ say nhất và để an toàn, chú đã khoá tắt hết hai cái điện thoại, những thứ ưa phát tiếng kêu. Vậy là chú từ chối? Chú không thích gặp cháu, kể cả việc nghe cháu tập đánh khúc giao hưởng số 5?
Anh ngó đôi bàn tay của Suzy, anh ao ước mình có can đảm để nắm lấy và luôn luôn anh là một thằng hèn nhát. Chú nói thật điều này cho cháu nghe nhé, chú rất ngán mẹ cháu, mẹ bảo hãy đến đây ăn cơm thì chú nghe lời ngay chẳng dám cãi. Cháu giỏi tiếng Việt đến thế chắc biết câu này: “Gió mùa thu mẹ ru con ngủ, năm canh chầy thức đủ vừa năm”. Xa xưa, mẹ cháu đã hò ru em như vậy; rồi đến tận giờ này mẹ vẫn năm canh thức trắng để lao vào trường đời. Cháu và chú, cả hai đều thương mẹ cháu, mỗi người một cách. Và điều thiết thực nhất, hai ta không nên gây cho mẹ một niềm tuyệt vọng. Cháu hiểu ý chú không?
Nguyệt đưa anh ra tận cửa. Nếu mở nó, một bầu trời đầy tuyết giá lạnh sẽ vây phủ lấy anh. Có thể Nguyệt nhìn ra viễn ảnh ấy nên Nguyệt đã ôm anh, dùng tay xoa sau lưng anh. Chỉ thoáng chốc nhưng anh đón nhận bao nồng nàn gửi trao trong thầm lặng. Tựa một sợi dây điện vừa cắm vào bình ắc-quy, dĩ nhiên chiếc xe sẽ không tài nào chết máy. Lái xe cẩn thận. Nguyệt nói và rồi cánh cửa đóng sập lại.
Anh mở máy, ngồi trong xe khá lâu với hơi lạnh mù mờ vây bọc. Con đường trắng, bắt đầu làm mặt lạnh với anh. Từ nay nó từ chối mỗi tối xe anh chạy vào nằm lặng trước ngõ. Anh lôi điện thoại ra, dò tìm một dãy số đã lưu trữ: A lô. Là tôi đây. Sao, đêm nay hoa quỳnh đằng nhà ông có chịu nở hoa không?
Hồ Đình Nghiêm
Mtl, dec.11, 2016
