VĂN HỌC MIỀN NAM 1954-1975
Sưu tầm, biên soạn và giới thiệu:
HUỲNH ÁI TÔNG
____________________________________________
HOÀNG LỘC
(1943-…)
Phác thảo chân dung
Hoàng Lộc – dinhcuong, 2011
Nhà thơ Hoàng Lộc sinh năm 1943 (Quý Mùi)
tại Thăng Bình, lớn lên ở Hội An, Quảng Nam.
Năm 1960 có bài thơ đầu tiên đăng trên Văn
Nghệ Tiền Phong, sau đó có thơ đăng trên tạp chí Bách Khoa năm 1961, tiếp theo
có thơ trên các báo Sàigòn và hải ngoại.
Sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng Hòa.
Năm 1970, được Trung Tâm Văn Bút Việt Nam trao
tặng giải thưởng về thi ca.
Sau 30 tháng 4 năm 1975 đi học tập cải
tạo, sau này định cư tại thành phố Memphis, tiểu bang Tennessee, Hoa Kỳ.
Tác phẩm:
-
Thơ Học Trò
(1965)
-
Trái Tim Còn Lại
(1971)
-
Qua Mấy Trời Sương Mưa
(1999)
- Cho Dẫu Phù Vân (Hội Nhà Văn, 2012)
Trích
thơ:
tháng bảy nhớ tháng bảy âm
bay
bay mưa cũng ra đường
loanh quanh
tháng bảy xá tội vong nhân
vô cùng nhớ mẹ
mẹ ta là mẹ hiền
thì cần gì theo bước Mục Kiền Liên
xe chạy như tên
ta với vệ đường
lũ chim quen trên cây to
ướt mèm tiếng gọi
tháng bảy ngưu lang
mỗi năm đều khóc
một thời em với ta
tháng nào mà chẳng mưa ngâu
cả con đường quen
gặp hoài rét mướt
yêu em vô cùng khổ nhọc
cho đến cuối đời anh
tháng bảy
chưa là tháng bảy âm
mà mặt trời đã tắt
7-2012
loanh quanh
tháng bảy xá tội vong nhân
vô cùng nhớ mẹ
mẹ ta là mẹ hiền
thì cần gì theo bước Mục Kiền Liên
xe chạy như tên
ta với vệ đường
lũ chim quen trên cây to
ướt mèm tiếng gọi
tháng bảy ngưu lang
mỗi năm đều khóc
một thời em với ta
tháng nào mà chẳng mưa ngâu
cả con đường quen
gặp hoài rét mướt
yêu em vô cùng khổ nhọc
cho đến cuối đời anh
tháng bảy
chưa là tháng bảy âm
mà mặt trời đã tắt
7-2012
thơ cuối năm
anh sống một nơi không gió mùa đông bắc
không còn nghe ai hỏi chuyện trăng tàn
chẳng bụi chuối sau hè bờ tre trước ngõ
tháng tận năm cùng trắng mắt đồng hương
dẫu chiếc xe đưa mười mấy chục dặm đường
anh cũng chưa ra khỏi vòng phố lạ
làm một người đi mà lòng kẻ ở
tờ lịch phiêu bồng chưng hửng mùa xuân
em bên quê anh bên trời đã lạc
lạc cõi nào nửa cuối phần tóc xanh
cánh dơi nhỏ bay qua đời khuya khoắt
vách đá hoa cương từng rớm lệ Ngũ Hành
có chiếc tượng hồn sau vuông cửa sổ
cứ thâu đêm nỗi nhớ gửi trong chiều
anh cuối năm ngỡ ngàng ly rượu gạo
rượu với người cùng nhẵn mặt đìu hiu
tình mãi buộc hiên sân mà thân hoài trôi nổi
để khi không chừng mỏi cái giang hồ
biết em hỏi giao thừa sao vầng trăng biệt xứ
rồi chong đèn chép lại những câu thơ ...
1995
không còn nghe ai hỏi chuyện trăng tàn
chẳng bụi chuối sau hè bờ tre trước ngõ
tháng tận năm cùng trắng mắt đồng hương
dẫu chiếc xe đưa mười mấy chục dặm đường
anh cũng chưa ra khỏi vòng phố lạ
làm một người đi mà lòng kẻ ở
tờ lịch phiêu bồng chưng hửng mùa xuân
em bên quê anh bên trời đã lạc
lạc cõi nào nửa cuối phần tóc xanh
cánh dơi nhỏ bay qua đời khuya khoắt
vách đá hoa cương từng rớm lệ Ngũ Hành
có chiếc tượng hồn sau vuông cửa sổ
cứ thâu đêm nỗi nhớ gửi trong chiều
anh cuối năm ngỡ ngàng ly rượu gạo
rượu với người cùng nhẵn mặt đìu hiu
tình mãi buộc hiên sân mà thân hoài trôi nổi
để khi không chừng mỏi cái giang hồ
biết em hỏi giao thừa sao vầng trăng biệt xứ
rồi chong đèn chép lại những câu thơ ...
1995
di chúc
hãy giúp tim anh thêm máu cho đời
khi ngừng đập cõi đa tình oan nghiệt
tay mười ngón ăn năn đừng vuốt mắt
tóc sông dài hãy chảy hết sau lưng
đủ giân hờn để đủ thấy khoan dung
bởi khóc lóc chỉ rầy rà cố xứ
ví một chút tài hoa mà bất tử
hãy mỉm cười - như từng đã - về anh
lo toan chi về những cánh thư tình
có đốt cháy cũng không hề trắng sạch
nghìn trang giấy hoá ra là cổ tích
lâu lâu buồn giở lại đọc mà chơi
đã tới ngày phải yên ổn về xuôi
dẫu lá rớt gặp ngay dòng nước ngược
còn nhớ thuở cùng kề vai hạnh phúc
thì cong lưng đau đớn bớt cho giùm
tình thân nào bỏ lại với người dưng
dẫu bất nghĩa tính đâu lần thăm viếng
đừng nỡ ngó long đong từng kỷ niệm
sau quan tài cát bụi ấy - cần chi !
phố của em xin vừa phải sầu bi
bước thật chậm để khuây lòng rã mỏi
dừng một phút cũng quay đầu ngó lại
mái tình buồn trên mảnh đất chôn nhau
rồi tuỳ em - cứ chửi rủa vài câu ....
khi ngừng đập cõi đa tình oan nghiệt
tay mười ngón ăn năn đừng vuốt mắt
tóc sông dài hãy chảy hết sau lưng
đủ giân hờn để đủ thấy khoan dung
bởi khóc lóc chỉ rầy rà cố xứ
ví một chút tài hoa mà bất tử
hãy mỉm cười - như từng đã - về anh
lo toan chi về những cánh thư tình
có đốt cháy cũng không hề trắng sạch
nghìn trang giấy hoá ra là cổ tích
lâu lâu buồn giở lại đọc mà chơi
đã tới ngày phải yên ổn về xuôi
dẫu lá rớt gặp ngay dòng nước ngược
còn nhớ thuở cùng kề vai hạnh phúc
thì cong lưng đau đớn bớt cho giùm
tình thân nào bỏ lại với người dưng
dẫu bất nghĩa tính đâu lần thăm viếng
đừng nỡ ngó long đong từng kỷ niệm
sau quan tài cát bụi ấy - cần chi !
phố của em xin vừa phải sầu bi
bước thật chậm để khuây lòng rã mỏi
dừng một phút cũng quay đầu ngó lại
mái tình buồn trên mảnh đất chôn nhau
rồi tuỳ em - cứ chửi rủa vài câu ....
đêm hăm ba tháng chạp
em
đưa ông táo lên trời
dặn ông
đừng quá bồi hồi về anh
trời kia vốn đức hiếu sinh
có khi khóc cả chuyện mình phù hư ?
anh đang mất sạch cơ đồ
phế vương là một ông-vua-chết-rồi ?
hoàng thành sắp sẵn đêm vui
cớ sao tiếng khóc tiếng cười
hợp
tan ?
em ơi trắng mắt thời gian
tìm đâu ra thuở tình nhân dại khờ
năm cùng tháng tận hay chưa ?
hoang mang tóc bạc
mơ hồ tóc xanh...
dặn ông
đừng quá bồi hồi về anh
trời kia vốn đức hiếu sinh
có khi khóc cả chuyện mình phù hư ?
anh đang mất sạch cơ đồ
phế vương là một ông-vua-chết-rồi ?
hoàng thành sắp sẵn đêm vui
cớ sao tiếng khóc tiếng cười
hợp
tan ?
em ơi trắng mắt thời gian
tìm đâu ra thuở tình nhân dại khờ
năm cùng tháng tận hay chưa ?
hoang mang tóc bạc
mơ hồ tóc xanh...
yêu
không chịu nổi
có
phải tình yêu cứ gấp lên
mỗi ngày lòng lại thấy nhiều thêm
lòng anh, có khác chi trang giấy
tình, vết dầu loang đủ bốn bên
em ạ, như mưa mấy bữa rày
bốn trời căng kín những tầng mây
trời không mưa - trời không chịu nổi
thì đó, tình anh cũng ứ đầy !
anh cũng yêu không chịu nổi rồi
nước nhiều, lửa lớn, cơm đang sôi
trào - xô bật nắp vung - hơi thoát
thì khéo, tình anh phải thế thôi !
em cách xa, anh chẳng được gần
cho anh tuôn bớt những lời thân
lòng anh nhỏ quá, không kham nổi
cả một trời yêu nặng quá chừng !
mỗi ngày lòng lại thấy nhiều thêm
lòng anh, có khác chi trang giấy
tình, vết dầu loang đủ bốn bên
em ạ, như mưa mấy bữa rày
bốn trời căng kín những tầng mây
trời không mưa - trời không chịu nổi
thì đó, tình anh cũng ứ đầy !
anh cũng yêu không chịu nổi rồi
nước nhiều, lửa lớn, cơm đang sôi
trào - xô bật nắp vung - hơi thoát
thì khéo, tình anh phải thế thôi !
em cách xa, anh chẳng được gần
cho anh tuôn bớt những lời thân
lòng anh nhỏ quá, không kham nổi
cả một trời yêu nặng quá chừng !
ngày Trở Lại Hội An
khi anh về trời phố cũ
lên sương
đôi chút lạnh đôi chút sầu tháng chạp vừa đủ mỏi đôi chân thằng lãng bạt anh nghiêng vai ngó lại cuộc đời mình áo bụi mù và tóc gió phai xanh tay vẫn ngắn để trăm lần thua thiệt phố thì nhỏ anh còn qua chưa hết lại hoài công đi bắt mộng bên trời khi nhớ ra mình đã tuổi ba mươi ba mươi tuổi sao cứ hoài lỡ vận? khi anh về buồn hơn loài mây trắng nghĩ người xưa phú quí mới hồi hương chuyện công danh như muối xát trong hồn chưa áo gấm nên hoài hoài viễn xứ anh sợ qua nhà từng bằng hữu cũ sợ qua đường gặp những dáng tình xưa kỷ niệm thì xa, xa quá - mơ hồ chằng lẽ nhắc để làm nên yêu dấu? khi anh về bé vừa lên mười sáu rất dịu dàng nhưng rất lạ đời anh khi đưa tay gõ vội trái tim mình nghe sai lỡ như một lần dâu bể anh đã già rồi hồn khô ý trễ tương lai mù trên mấy ngọn sầu đông yêu vô vàn cũng rớt giọt tình không! khi anh về bất ngờ anh biết khóc qua hiên nhà người, bé vào lớp học bé đâu hay thành phố đó lên sương là khi anh cúi xuống một đời buồn ... 1972 (Trong tập Qua Mấy Trời Sương Mưa) |
Nguyễn Vy Khanh Viết về thơ Hoàng Lộc:
Hoàng
Lộc, nhà thơ điềm đạm, vụ phẩm hơn lượng, khi viết về nhân sinh cũng như
tình yêu, có bề sâu tư duy, đồng thời có kỹ thuật, chữ dùng đặc biệt, thơ
vừa có hồn vừa có âm điệu riêng.Hoàng Lộc đã thành công đưa người
thưởng thức nghệ thuật vào thế giới riêng của ông. Điểm khác đáng nói ở
nhà thơ xứ Quảng là ông đã thành công đem thời đại đầy gió bụi, tai ương
vào thi ca, thơ ông có sự sống vì lẽ đó! - Hoàng Lộc cái bất biến là
tâm hồn á đông, dân tộc nhưng hiện đại - tâm hồn của con người hôm naỵ Có sống
sót sau một cuộc chiến tàn bạo như cuộc chiến vừa xảy ra trên
đất nước mới cảm nhận được trọn vẹn tình ý của nhà thơ, tâm hồn và
những nẻo khuất của bản ngã. Phải đọc thơ Hoàng Lộc với kinh nghiệm hạnh
phúc và đau khổ, đam mê và khủng hoảng của mỗi người.
Huỳnh Ái Tông
sưu tầm, biên soạn và giới thiệu
Tài liệu tham khảo:
- Hoàng Lộc Blog:
thotinhhoangloc.wordpress.com