Sinh
năm 1956, cha là Cố Công, nhà thơ, nhà báo nổi tiếng, phụ trách biên tập Giải
Phóng Quân Báo, sống tại khu Bắc Hải, thành phố Bắc Kinh. Thuở nhỏ chỉ đi học
được ba năm ( 1963 - 1966 ) thì phải bỏ học khi cuộc cách mạng văn hoá bùng nổ.
Thời gian này, Cố Công bị đưa về một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Sơn Đông, mang theo
gia đình, sinh sống bằng việc nuôi heo, kiếm củi.
Năm
1974, gia đình trở về Bắc Kinh. Cố Thành làm thợ mộc và những việc linh tinh
khác.
Năm
1979, trên chuyến tàu từ Thượng Hải đi Bắc Kinh, Cố Thành gặp nhà thơ trẻ xinh đẹp Tạ Diệp, tiếng sét ái tình ập xuống
hai người. Sau khi trở về, họ trao đổi thư từ với nhau trước khi quyết định kết
hôn vào năm 1983, mặc dù gia đình cô gái không đồng ý.
Cố
Thành tham gia nhóm nhà thơ chủ xướng phong trào " mông lông thi " của
Bắc Đảo và Mang Khắc, xuất hiện trên tạp chí Thiên Kim của nhóm này. Các nhà
thơ mông lung bắt đầu nổi tiếng. Cố Thành được mời dự nhiều cuộc hội họp, đọc
thơ, ở trong nước và cả ở các thành phố châu Âu ( Bonn, Vienna, Paris, London... ), lúc nào cũng có Tạ Diệp đi
cùng. Chẳng bao lâu, thơ mông lung bị các nhà bảo thủ công kích. Tạp chí Thiên
Kim bị đóng cửa sau hai năm hoạt động. Năm 1986, Cố Thành tham gia một buổi
sinh hoạt thơ tại Bắc Kinh và gặp phải những ý kiến chê trách nặng nề của các
nhà thơ trung thành với thơ ca truyền thống. Một nữ sinh viên, Lý Anh, lên tiếng
bênh vực, hai người thân nhau từ đây. Ban đầu, Cố Thành không có ý theo đuổi Lý
Anh nhưng cô gái lại muốn tiến xa hơn. Năm 1987, vào đêm hôm trước lúc vợ chồng
Cố Thành đi châu Âu, Lý Anh đến nhà và bày tỏ tình cảm của mình trước mặt Tạ Diệp.
Năm
1988 Cố Thành và Tạ Diệp sang sống tại New Zealand: Cố Thành được mời dạy đàm thoại tiếng Trung tại
Đại học Auckland.
Vào lớp, Cố Thành ngồi lặng lẽ nhìn sinh viên, chờ họ nói. Về phía sinh viên, họ
cũng im lặng chờ thầy lên tiếng. Rốt cuộc sinh viên không học được gì nên không
đến lớp nữa. Sự việc bị phát hiện và Cố Thành bị sa thải. Sau đó, cả hai chuyển
đến một căn nhà tồi tàn không có điện nước tại Waiheke, một đảo nhỏ trong vịnh Auckland. Một cuộc sống khép kín,
tách rời với xã hội, họ sinh đứa con trai đặt tên là Mộc Nhĩ, tên loài nấm mọc
trên gỗ mục, sống qua ngày bằng cách nhặt sò hến, hái lượm trái cây, rau củ hoặc
làm những vật dụng thô sơ bằng gốm để mang ra chợ bán.
Hầu
như họ không giao tiếp với ai, Cố Thành không chịu học tiếng Anh hoặc bất kỳ một
ngôn ngữ nào khác. Khó khăn lại càng tăng thêm khi Cố Thành bỗng nhiên muốn
thuyết phục Tạ Diệp để đưa Lý Anh sang chung sống. Năm 1990, Lý Anh bay sang đảo
Waiheke, với toàn bộ chi phí về thủ tục và di
chuyển do Tạ Diệp đài thọ.
Cuộc
sống trên đảo của gia đình tay ba chẳng dễ chịu chút nào do thu nhập quá ít ỏi
và do những cơn bốc đồng, giận dỗi, cãi vã của Cố Thành. Năm 1992, Cố Thành được
mời sang Berlin (
Đức ) theo một chương trình trao đổi văn hoá, cả Tạ Diệp và Lý Anh đều cho đây
là lối thoát cho mọi người. Hai vợ chồng quyết định bay sang Berlin, ( thật ra chỉ vì muốn kiếm ít tiền về
sửa nhà ). Lý Anh vẫn ở lại Waiheke
chờ
đợi. Nhưng rồi Cố Thành ngày càng tỏ ra trầm uất và hoang tưởng. Anh nói muốn mua súng, và có lần tìm cách bóp
cổ Tạ Diệp. Lại có lúc anh nói sẽ rất vui nếu bị Tạ Diệp giết. Cuối cùng anh phải
vào bệnh viện tâm thần nhưng mấy ngày sau phải trở ra vì Tạ Diệp tỏ ý không muốn
trả viện phí và không chịu trách nhiệm về anh. Một năm sau, đúng vào ngày sinh nhật thứ 37
của Cố Thành, hai vợ chồng trở về New Zealand thì Lý Anh đã bỏ đi. Ngày
8/10/1993, Cố Thành dùng rìu hạ sát vợ rồi treo cổ tự tử.
Cuộc
đời ngắn ngủi của Cố Thành thật là ly kỳ, trang phục của anh cũng kỳ lạ không
kém: ở đâu và lúc nào anh cũng đội chiếc mũ hình trụ, may từ ống quần jean cắt
ra. Tại sao không chịu rời chiếc mũ ra? Anh giải thích đội như thế để ý tưởng
không thoát ra khỏi đầu! Tạ Diệp cho biết thêm là ngay cả khi ngủ anh cũng
không bỏ mũ ra, để những giấc mơ không bay ra ngoài được! Còn chuyện anh làm
thơ chắc hẳn cũng khiến nhiều người ngạc nhiên: làm thơ ngay từ lúc chưa biết
chữ. Khi mới lên sáu, một hôm cùng gia đình đi vào rừng, Cố Thành nhìn thấy một
cành cây gãy vì bị mục rỗng mấy lỗ, anh bất ngờ bật lên hai " câu thơ
". Người chị là Cố Hương về nhà ghi lại, và đây được xem như bài thơ đầu
tiên của Cố Thành còn được lưu giữ:
CÂY DƯƠNG
Mất
một cánh tay
Tôi
mở to con mắt.
Bài
thơ TRĂNG SAO TỪ ĐÂU TỚI? cũng ra đời trong hoàn cảnh tương tự. Những năm khốn
khó cùng gia đình chăn heo tại Sơn Đông là thời gian nguồn thi hứng của Cố
Thành phát tiết mạnh mẽ."Ngẫu hứng cùng cuộc đời" và " Tụng
ca thế giới " viết năm 1971 bộc lộ khuynh hướng thả trí tưởng tượng
bay bổng theo vẻ đẹp quyến rũ của thiên nhiên với bướm hoa, núi rừng, sông biển...
Sự hồn nhiên, chân thật trong thơ của anh là một làn gió mới, tinh khôi, tươi
mát, giữa không khí nặng nề, khốc liệt của thời cuộc. Cũng vào thời gian này,
các nhà thơ trẻ như Bắc Đảo, Mang Khắc, Thư Đình bắt đầu sáng tác, báo hiệu cho
trường phái " thơ mông lung " nổi đình nổi đám một thời gian.
Sau
này, Cố Thành tiết lộ anh chịu ảnh hưởng nhiều từ Henry Fabre, nhà côn trùng học người
Pháp với những bài viết và tranh vẽ, trong đó những
sự vật nhỏ bé trong môi trường tự nhiên được quan sát và mô tả với cảm xúc của
người chiêm ngưỡng, chứ không phải là nhà khoa học. Học theo thần tượng của
mình, Cố Thành sưu tập côn trùng, ngắm nhìn chim chóc, và lấy cảm hứng để viết.
" Tôi nghe thấy một tiếng động kỳ bí trong thiên nhiên. Tiếng động này
biến thành thơ trong đời tôi."
" Điều gì đã đưa tôi đến với thơ? Một giọt mưa. Trên đường đi học
hàng ngày, tôi thường đi ngang qua một cây thông. Một hôm, hẳn là sau cơn mưa,
cảnh vật mát mẻ, trong lành. Và bỗng nhiên cây thông loé sáng với những giọt
mưa lung linh bám vào cành và lá. Tôi thấy trong mỗi giọt mưa có vô số cầu vồng
đang chuyển động, dưới bầu trời xanh tuyệt đẹp. Tôi nhận ra rằng mỗi giọt mưa
bé nhỏ chứa cả vũ trụ. Cái thế giới chói loà trong mỗi giọt nước trong lành và
xinh đẹp hơn cái thế giới ta đang sống. Thơ là một giọt nước mưa lấp lánh trên
cành cây của lý tưởng." (
Ý tưởng này khiến ta liên tưởng tới câu thơ trong bài Tức hứng của Nguyễn Trãi:
" Vũ dư sơn sắc thanh thi nhãn " - Sau mưa sắc núi làm trong trẻo mắt
thơ ).
Nhà
thơ càng thêm tuổi, tất nhiên thơ càng " người lớn " hơn, càng sâu sắc
hơn, nhưng vẫn là tình yêu đối với cái đẹp:
CÁI ĐẸP
Cái
đẹp mà tôi hằng khao khát
Là
vĩnh hằng nếu so với cuộc sống
Cái
đẹp của cuộc sống không ngừng biến đổi
Và
cuối cùng cũng chỉ là tro bụi thôi.
Vẫn
là tình yêu đối với thiên nhiên, cỏ cây hoa lá:
SINH NHẬT
Vào
ngày sinh nhật
Tôi
nhận được chiếc ví sặc sỡ
Tôi
chẳng có tiền
Và
không thiết gì những đồng xu vô bổ.
Tôi
chạy ra sau ngọn đồi xa lạ
Ngắm
những bông hoa rực rỡ
Tôi
tự nhủ: giờ mình đã có một nhà kho
Để
chứa những hạt hoa trong đó.
Chiếc
ví được nhét đầy hạt hoa
Vài
hạt đen nhánh
Tựa
như những con mắt ngộ nghĩnh dễ thương.
Và
tôi bảo những hạt hoa: Đừng sợ
Tôi
sẽ mang các em đến căn nhà mùa xuân
Và
các em sẽ có được
Những
áo khoác màu xanh
Và
những chiếc mũ bông nhiều màu sắc trên vành.
Tôi
có chiếc ví nhỏ
Tôi
chẳng cần tiền
Chẳng
cần những đồng xu tẻ nhạt
Không
thể đâm chồi nẩy lộc
Tôi
chỉ cần nhét vào ví những hạt hoa nhỏ xinh
Mà
tôi biết từng ngày sinh.
Những
năm tháng cuối đời của Cố Thành đã kết thúc như một bi kịch. Tuy thế, anh vẫn kịp
để lại cho đời những bài thơ tuyệt đẹp. Cố Thành vẫn được nhắc đến như nhà thơ
nhiều sáng tạo, một khuôn mặt lớn của nền thơ ca Trung quốc hiện đại. Thơ Cố
Thành đã được dịch sang nhiều thứ tiếng ( Anh, Pháp, Đức, Thuỵ Điển, Đan Mạch...
).
EM CÒN NHỚ CON SÔNG ẤY KHÔNG?
Em
có còn nhớ con sông
Quanh
co ngoằn ngoèo ấy không?
Lấy
những chiếc lá nhỏ che mắt,
Cùng
dạo bước đi thật lâu,
Ta
chẳng nói gì với nhau,
Không
hiểu sông từ đâu chảy đến
Rồi
chỉ còn
Một
chiếc đèn con dễ thương
Lặng
lẽ đắm mình dưới dòng sông.
Giờ
đây không còn bông hoa nào trên bờ
Chỉ
có con đường nhỏ
Trắng
xoá, trông như ai đó đã rút ra
Sợi
chỉ từ một viên tuyết trắng.
Những
thân cây vỏ đen
Cắm
vào lớp đất phủ tuyết,
Dưới
phù phép của mùa đông,
Cạnh
dòng nước, cây không quên
Chê
trách nhau.
Và
dòng nước, vẫn cứ chảy
Vẫn
cứ cất lên những điệu hát khó hiểu
Ngay
khi không có ai ở gần.
Sông
đến từ nơi ấm áp
Chẳng
sợ giá lạnh,
Hít
thở nhẹ nhàng,
Chừng
như bầu trời, xuyên qua lá cây,
Là
cửa kính bị đóng băng,
Trên
đó sông muốn vẽ lên.
Tôi
không vẽ được
Chỉ
biết viết chữ lên tuyết
Viết
những gì em muốn biết.
Em
đến ngay đi, bởi chẳng bao lâu
Chữ
sẽ tan đi hết
Những
cánh hoa biết chuyện sẽ mang chúng đi
Cho
những con ong gấu ghê gớm mà không có giọt mật nào,
Chỉ
còn ngọn đèn nhỏ.
ĐƯỜNG HẺM
Đường
hẻm
Chạy
xiên, dài ngoằn.
Không
cửa lớn
Chẳng
cửa sổ
Chiếc
chìa khoá cũ trong tay,
Anh
gõ vào bức tường dày nhà em.
TRĂNG SAO TỪ ĐÂU TỚI?
Cây
cối muốn chọc thủng bầu trời
Nhưng
chỉ khoét được vài lỗ nhỏ
Ánh
sáng xuyên qua được từ đó
Và
mang tên gọi là trăng sao.
ĐỢI CHỜ EM ĐẾN
Bóng
tối thôi không lay động
Mặt
trăng thôi không mỉm cười
Sao
trời thôi không nghi ngại
Nhưng
tim anh vẫn cứ đi tìm
Mọi
vật tĩnh lặng, không một âm thanh
Đợi
chờ em đến.
Động
cơ thôi không còn nổ
Tiếng
còi thôi không còn rít
Dòng
sông thôi không còn chảy
Nhưng
tim anh vẫn cứ đập hoài
Mọi
vật tĩnh lặng, không một âm thanh
Đợi
chờ em đến.
Đèn
lồng thôi không còn sáng
Lá
vàng thôi không còn rụng
Thời
gian thôi không còn trôi.
Nhưng
tim anh vẫn cứ khao khát
Mọi
vật tĩnh lặng, không một âm thanh
Đợi
chờ em đến.
EM VÀ ANH
Em
sẽ là giấc mộng dài
Anh
sẽ là cơn gió thoảng.
GA CUỐI CÙNG
Trong
giấc mơ
Trên
xe buýt
Bỏ
quên trạm dừng
Kết
thúc ga cuối
Bầu
trời tối đen như mực
Mặt
đất dây điện giăng đầy
Tôi
sẽ tìm kiếm ai đây
Khi
mọi chuyện chỉ là ngày xưa.
TẠM BIỆT
Hôm
nay
Em
và anh
Sẽ
bước qua cánh cửa xưa cũ đó
Không
câu chúc tụng
Không
lời giã từ
Toàn
những thứ sáo rỗng
Tốt
nhất là lặng thinh.
Điều
giấu kín không hề lừa dối
Ta
hãy dành kỷ niệm cho tương lai
Như
dành giấc mơ cho đêm tối
Ngọn
gió cho cánh buồm
Nước
mắt cho biển khơi.
NHỮNG ĐOÁ HOA NHỎ KHÔNG TÊN
Viết
khi cắt cỏ trở về, trời mưa nhẹ hạt, nhìn thấy những bông hoa nhỏ bên đường, cười
cợt với những giọt nước.
Hoa
dại
Nơi
này, nơi kia,
Hé
nụ rải rác
Bên
vệ đường.
Chẳng
là đoá cúc
Vòng
tròn vàng rực
Chẳng
là mẫu đơn
Lộng
lẫy khoe sắc
Chỉ
là những nụ hoa nhỏ bé
Cành
lá mảnh mai
Mùi
hương nhẹ thoảng
Trong
sắc xuân.
Những
bài thơ của tôi
Cũng
giống như những loài hoa nhỏ đó
Thuận
chiều gió, theo từng mùa,
Hé
nở lặng lẽ
Trong
thế giới hoang vu.
TÔI LÀ MỘT THÀNH PHỐ NHỎ
Tâm
hồn tôi
Là
một thành phố
Thành
phố rất nhỏ
Không
cửa hàng, không chợ búa,
Không
đám đông, không dân cư,
Trơ
trọi
Trơ
trọi,
Chỉ
có những lá úa,
Chỉ
có những bụi hoa,
Và,
rất thầm kín,
Những
khát vọng của tuổi thơ.
Giấc
mơ của tôi
Là
một thành phố,
Thành
phố rất nhỏ
Không
đền đài khắc khổ,
Không
huyệt mộ linh thiêng.
Lặng
lẽ,
Lặng
lẽ
Chỉ
có chút sương mù,
Chỉ
có làn gió nhẹ,
Và,
rất dịu dàng,
Sự
trong trắng của tuổi thanh xuân.
Ôi,
tôi là thành phố nhỏ,
Thành
phố rất nhỏ
Chỉ
là một cư dân,
Chỉ
là một cư dân,
Em
trong giấc mơ của tôi
Em
trong tâm hồn tôi
Em
người tôi yêu quý!
Sao
em không đến?
Sao
em không đến?
GIƯỜNG MỒ
Tôi
biết rằng cuộc viễn hành sắp tới
Nhưng
tôi chẳng buồn gì
Trong
khu rừng thông, bao ước vọng của tôi sẽ yên nghỉ
Ở
dưới thấp, phía xa, biển cả trông như cái ao nhỏ
Và
mặt trời ban trưa vẫn dõi theo từng bước tôi đi.
Một
cuộc đời kết thúc, thế giới vẫn tiếp tục,
Tôi
sẽ nằm dài ở nơi đây
Những
người đã đi qua đó nói rằng nhiều cành lá rụng xuống
Những
người đã đi qua đó nói rằng nhiều cành lá mọc lên.
NHÀ THƠ, CHẲNG LÀM VIỆC GÌ
Việc
làm, chẳng phải việc làm, chỉ là hộp đựng thức ăn
Nhà
thơ, chẳng làm việc gì,
Chẳng
có lấy một con dao nhỏ
Để
mỗi tháng cắt một khoanh mỏng
Từ
cái bánh mì dân dã thật to,
Thế
mà, thật lạ lùng, vẫn cứ sống,
Vẫn
viết lách không ngừng, vẫn hạnh phúc.
Bao
nhiêu người bảo anh ta
Đừng
viết nhiều như thế
Nhiều
quá, sẽ hoá thành bùn cả thôi.
Nhà
thơ trả lời
Thì
đúng là bùn đấy
Nhưng
bùn sẽ khiến cho hoa đâm chồi.
Nhà
thơ, vẫn cứ viết liên hồi
Nhà
thơ, chẳng làm việc gì cả,
Chẳng
có lấy một con dao nhỏ
Chỉ
là hộp đựng thức ăn rỗng không.
XA VÀ GẦN
Em
Lúc
nhìn anh
Lúc
nhìn mây
Anh
cảm thấy
Em
rất xa khi em nhìn anh
Em
rất gần khi em nhìn mây.
MỘT THẾ HỆ NGƯỜI
Đêm
đen cho tôi đôi mắt đen
Nhưng
tôi vẫn dùng mắt để tìm kiếm ánh sáng.
KHI
Khi
giờ của tôi đã điểm
Xin
hãy nhẹ nhàng chôn tôi
Dưới
lớp lông tơ
Trong
đêm đen
Tôi
sẽ tạo cho mình
Đôi
cánh rộng
Và
trên quê hương yêu dấu
Tôi
sẽ lại cất cánh bay.
TÔI LÀ ĐỨA TRẺ THẤT THƯỜNG
Có
lẽ
Tôi
là đứa trẻ được mẹ quá nuông chiều
Tôi
thất thường.
Tôi
ước mong
Mỗi
khoảnh khắc
Đều
đẹp như những bút chì nhiều màu sắc
Tôi
ước mong
Có
thể vẽ trên trang giấy tôi thích
Vẽ
sự tự do dại dột
Vẽ
con mắt
Không
hề biết rơi lệ
Một
khung trời
Với
lông tơ và lá cây trên đó
Một
buổi chiều xanh lục và quả táo hồng.
Tôi
muốn vẽ buổi rạng đông
Vẽ
giọt sương và những nụ cười thoáng hiện
Vẽ
mọi cuộc tình
Non
trẻ chưa từng biết khổ đau
Vẽ
em trong mơ
Người
tôi yêu dấu
Em
chưa hề nhìn thấy những đám mây đen
Mắt
em sáng như trời trong
Em
mãi nhìn tôi
Mãi
nhìn đăm đắm
Và
chẳng quay đầu lại bao giờ.
Tôi
muốn vẽ những đất nước xa xăm
Vẽ
những chân trời sáng tỏ và sóng nước
Vẽ
những con suối vui tươi
Vẽ
những ngọn đồi
Phủ
cỏ tơ nhợt nhạt.
Tôi
sẽ xếp chúng sát gần lại
Để
chúng yêu nhau
Để
trao gởi nhau
Để
mỗi chuyển mình lặng lẽ của mùa xuân
Trở
thành
Ngày
hội của một đoá hoa.
Tôi
còn muốn vẽ tương lai
Tôi
chưa từng nhìn thấy em, đó là điều không thể,
Nhưng
tôi biết là em rất đẹp
Muốn
vẽ chiếc áo khoác mùa thu em mặc
Vẽ
những ngọn nến những lá phong đỏ rực
Vẽ
nhiều trái tim
Tắt
lịm vì yêu em
Vẽ
những hôn lễ
Vẽ
những hội hè tỉnh thức từ sớm tinh mơ
Dán
lên trên những mảnh giấy gói kẹo
Và
tranh minh hoạ các truyện trẻ thơ.
Tôi
là đứa trẻ thất thường
Đã
muốn xoá sạch trơn
Muốn
vẽ những chiếc cửa sổ
Khắp
nơi trên mặt đất
Để
cho mắt trong bóng tối quen nhìn
Sẽ
quen dần với ánh ngày
Tôi
muốn vẽ cơn gió
Và
những đỉnh núi lúc nào cũng cao hơn
Vẽ
khát vọng các dân tộc phương Đông
Vẽ
đại dương
Và
tiếng ca miên man của hạnh phúc.
Cuối
cùng, tôi muốn vẽ chính mình,
Nơi
góc trang giấy
Vẽ
con gấu trong đám cây
Nơi
rừng sâu Victoria
Mơ
màng,
Nó
không có nhà,
Không
có trái tim lưu lạc nơi xa
Chỉ
có rất nhiều
Những
giấc mơ như quả mọng
Và
đôi mắt rất to.
Tôi
vẫn ước mong
Ước
mong
Nhưng
không hiểu vì sao
Tôi
chẳng có bút màu
Chưa
có được phút giây rực rỡ
Tôi
chỉ có mình tôi
Với
ngón tay và nỗi khổ
Chỉ
có những tờ giấy bị xé rách
Những
tờ giấy trắng thân yêu
Bay
đi đuổi bắt những cánh bướm
Biến
mất trong hiện tại.
Tôi
là đứa trẻ
Được
mẹ mơ mộng quá nuông chiều
Tôi
thất thường.
CHIẾC ÁO LEN ĐỎ
Hồi
còn nhỏ
Có
lần tôi khóc
Vì
muốn mặc chiếc áo len đỏ.
Tôi
đã từng thấy đứa con gái
Mặc
chiếc áo đó
Trong
cánh đồng mênh mông nóng nực, tung tăng,
Dưới
ánh mặt trời hồng, tung tăng,
Như
một ngọn đuốc.
Mà
tôi, tôi không mặc được
Chỉ
vì
Tôi
là con trai.
Tôi
có một cuộn len
Sắc
đỏ mặt trời
Tôi
không biết đan, thật ra tôi không dám
Tôi
là con trai
Rất
ngại bị bạn bè trêu chọc.
Chẳng
bao giờ tôi được mặc chiếc áo len đó
Vậy
là tôi khóc
Vì
chẳng bao giờ.
( Dịch
theo bản tiếng Pháp của François
Charton )
GIÃ BIỆT
Em
lặng lẽ quay sang một bên
Mặt
em hướng về đêm.
Ở
những nơi đêm chuyển dần tối thẫm nhất
Những
ngọn đèn chụm lại bên nhau.
Chúng
lúc nào cũng cận kề ở đấy
Sớm
muộn gì ta cũng còn gặp lại.
Giờ
này giã biệt
Để
còn nhìn thấy nhau.
( Dịch
theo bản tiếng Anh của Gordon
T. Osing và De-An Wu Swihart )
MÙA HÈ BÊN NGOÀI Ô CỬA KÍNH
Tiếng
khóc dai dẳng suốt đêm
Khi
mặt trời lên
Những
giọt mưa lấp lánh
Trước
khi bay hơi
Tôi
không chùi cửa kính
Tôi
biết bầu trời xanh
Và
cây cối ngoài kia, đang khoe nhau mái tóc,
Khua
những cặp phách
Vờ
như mình là những côn trùng phá hại khổng lồ.
Mọi
thứ đã quá xa.
Chúng
ta từng yếu mềm như những con ve buổi sớm
Với
đôi cánh ướt
Lá
cây còn rậm, ta thì còn trẻ,
Không
biết gì, cũng không muốn biết,
Chỉ
biết rằng mộng mơ có thể trôi đi
Và
đưa ta tới ban ngày
Mây
có thể bước đi trong gió
Nước
hồ có thể tụ hội ánh sáng
Thành
một chiếc gương lấp loáng.
Chúng
ta nhìn đám lá xanh thẳm
Tôi
vẫn không muốn biết
Vẫn
không chùi cửa kính
Những
ngọn sóng xanh xám mùa hè nhấp nhô lên xuống
Những
mái chèo gõ nhịp
Bầy
cá rẽ dòng nước bạc
Tiếng
cười áo tắm đỏ nhạt dần
Mọi
thứ đã quá xa
Mùa
hè vẫn còn vương
Tiếng
khóc đã ngưng.
TRỞ VỀ
Đừng
ngủ em, đừng,
Em
yêu, con đường còn dài,
Đừng
đến quá gần
Cám
dỗ của rừng xanh, đừng mất hy vọng.
Hãy
viết địa chỉ
Lên
tuyết ướt trong tay
Hoặc
hãy dựa vào vai anh
Khi
ta đi qua mịt mù sương sớm.
Vén
tấm màn bão giông trong suốt
Ta
sẽ đến nơi từ đó ra đi
Một
khoảnh đất tươi xanh
Bao
quanh ngôi chùa cổ.
Ở
đó anh sẽ canh giữ
Những
giấc mơ mỏi mệt của em
Và
xua đi lũ lượt đêm đen
Chỉ
để lại những chiếc trống đồng, và mặt trời.
Khi
bên kia ngôi chùa
Những
đợt sóng nhỏ lặng lẽ
Bò
lên bờ cát
Rồi
run rẩy rút lui.
ĐẤY LÀ MỘT CON ĐƯỜNG HOÀNG THỔ VÀO MÙA
ĐÔNG
Đấy
là một con đường hoàng thổ vào mùa đông
Hai
bên có nhiều tảng đá
Bụi
đất nằm yên dưới mặt trời dửng dưng
Giữ
hơi ấm trong giá rét mùa đông.
Dạo
bước mỏi chân,
Em
nói: " Anh đừng nhìn căn nhà trống ấy
Có
thể nó không còn. Ta hãy ngồi lại một lúc
Trên
bờ đê này."
Anh
biết cỏ khô trên bờ đê này
Với
những cọng lá gãy tặng hiến
Tất
cả những gì chúng có, những gì chúng cảm thấy,
Chúng
nói với anh:
"
Ban đêm, mọi thứ có thể thay đổi
Làn
gió nhẹ nhất có thể biến thành dã thú
Buông
ra những tiếng hú man dại tiếp nối nhau"
Chúng
nói: " Đừng ngồi quá lâu "
Nhưng
em đang ngủ
Tựa
nhẹ vào vai anh.
Mái
tóc nâu của em phủ xuống ngực anh
Thật
êm ả,
Mỏi
mệt quá chẳng thể lay động trong làn gió nhẹ
Và
mặt trời không thể đợi chờ
Khi
con mắt thông cảm của nó đã mờ
Anh
đã mất tiếng nói để đánh thức em,
Đấy
là một con đường hoàng thổ vào mùa đông
Đêm
lớn dần trong những chiếc bóng
Ngôi
sao đầu tiên không khóc
Nó
cầm lại những giọt nước mắt ánh vàng
Em
tựa nhẹ vào vai anh
Trong
hơi thở anh ấm áp
Môi
em rung rung, nói trong mơ,
Anh
biết em đang cầu xin mẹ thứ tha.
( Dịch
theo bản tiếng Anh của Aaron
Crippen )
THÂN TRỌNG SƠN