Có
đám cháy lớn ở góc đường 13. Không nhìn ra lửa nhưng nóng bức lùa thổi vào đêm
nực gió. Đường 13 nhỏ, có căn nhà ba tầng tôi từng mướn ở tầng trệt cách đây
hai năm. Tôi nói với bạn đang cau mày ngó quanh, ông khỏi cất công đưa tôi về
tận cửa, có lối đi gần, tôi cuốc bộ và chỉ mất khoảng mười phút thôi. Những đốm
đèn luôn quay mòng trên xe cứu hoả màu đỏ, xe cứu thương màu vàng, xe cảnh sát
màu xanh sọc trắng và tất cả chúng đã khiến những chiếc xe khác biệt phải thúc
thủ dồn cục. Chúng không ngớt quét màu vằn vện lên khuôn mặt bạn. Tôi nói lời
từ giã bằng hai chữ ngủ ngon.
Tôi
chống gậy bước lên lề đường 12, lý ra đường này phải nên mang tên Cây Xanh bởi
nó được sự biệt đãi đến lộ liễu qua cái thâm u do bóng lá rậm đan cài như lọng
táng. Những bóng đèn vàng trồng cách khoảng không đủ sáng, như để nhìn nhận
thêm ra sự phồn thịnh của lá che trên đầu. Đi bộ giờ này dưới lòng đường là một
quyết định sáng suốt dẫu bộ hành khi cất bước phải nương nhờ vào một cây gậy.
Nhà nằm trên đường này cho thuê với giá cao nhất trong khu vực vì vậy tuy
thích, tôi cũng phải đành lòng mướn căn hộ bên đường 10. Vì việc chữa lửa khiến
xe cộ phải dồn cục và tôi đã dối gạt người bạn, thực ra khoảng cách xa hơn mười
phút dành cho một kẻ bình thường chân đi, nhẫn nha kiểu tôi e phải mất nửa
tiếng. Nửa tiếng trong bóng tối, ba mươi phút lẻ bóng dưới cả triệu chiếc lá
đang ra sức hát hò trên cao, đó không phải là cách thư giãn lành mạnh cuối ngày
sao? Lá cây, con đường giam giữ bóng tối, ánh điện vàng, gió mát lân la, gửi
thân vào đó để chẳng mấy lâu khung cảnh ấy sẽ dẫn dắt trí tưởng đi về một vùng
trời cũ. Đi ở đây mà thấy hệt như đi ở kia. Địa cầu to lớn nhưng nó luôn độ
lượng để bày ra những lối đi tựa hồ trùng lẫn, giống gần bằng hai giọt nước đặt
cạnh nhau. Tôi bước bấp bênh, váng vất nhớ câu thơ cũ, có thể hư hao sai lạc:
“Áo nào phai không sót chút màu xưa?”
Màu
xưa cũng ám bên đường 13, căn nhà cũ tôi thuê có cái xich đu đặt ngoài vườn cỏ,
về khuya nó tự động đong đưa dẫu không có gió lùa. Những móc sắt trở mình oán
than bằng tiếng kẽo kẹt, mường tượng như thanh gỗ hình chữ nhật kia đang có ai
ngồi thò chân làm lực đẩy. Một người khuất mặt đã thức tôi dậy vào hai giờ
sáng, tôi đứng sau cánh cửa gương nhìn ra sân cỏ và lần hồi tôi đã nghiện cà
phê thuốc lá. Tôi mất ngủ, tôi quyết định tự mình chữa bệnh bằng cách đốt
nguyên một bó nhang cắm bên cái xích đu vào cuối tháng 6 để đầu tháng 7 tôi dọn
sang đường 10. Thời gian sống ở đó tôi viết nhiều, liên tục. Tôi đinh ninh chủ
nhân chiếc xích đu kia là một cô thiếu nữ da trắng mà mụ mị chẳng tìm ra lời
giải thích. Sang nhà mới vào mùa hè, mùa đông tôi gặp nạn gãy chân. Có thể nằm
liệt giường cả tháng không đi đứng được nhưng đặt tôi vào ngồi trên miếng gỗ
ấy, hai tay nắm sợi giây xích, tôi có thể đu như ai kia. Qua về, kẽo kẹt, oán
than không thành lời.
Một
tiệm tạp hoá còn mở cửa bán buôn hắt ra bóng tối ô vuông sáng xanh ánh điện
néon, tín hiệu đó ngầm cho hay tôi sắp về tới chỗ ở. Cả tôi lẫn chủ nhân cùng
đôi ba người bán hàng trong đó đều quen mặt nhau, đều từng trao đổi vu vơ mỗi
bận tôi tìm đến mua bánh mì nước uống thuốc lá nhật báo, và vé số nếu có lô độc
đắc quảng cáo rằng kỳ này lên tới cả mấy chục triệu. Lạ một điều là họ tỏ ra
thân thiện với tôi khi biết tới gốc gác và theo như cách tôi hiểu, gia đình họ
từng chịu qua bao thiệt thòi do chiến tranh mang lại. Họ cũng là di dân không
phải dân bản xứ, cách phát âm tiếng Pháp trắc trở nhọc mệt. Muốn có một cửa
hàng bán buôn linh tinh như này bạn phải xoay đâu ra được hai chục ngàn, người
ta sẽ đến liền khi để sắp đặt cho bạn từ a tới z và bạn sẽ nghe lời khuyên nhủ
vàng ngọc, nếu có bọn cướp đột nhập, tuyệt đối bạn hãy nghe theo lời chúng, một
mực ngoan ngoãn chớ có phản biện. Họ từng tâm sự như vậy. Và tôi cũng từng đùa,
một ngày nào đó tôi sẽ chơi vé số theo cách của tôi: Một là tới đây với tờ đơn
xin việc, hai là tới với cái mặt nạ trên mặt và tay thì nắm chặt một khẩu súng.
Tôi nghe giọng họ cười rất thống khoái, kiểu mát dạ mát gan. Tuồng như họ hiểu,
thường thì những đứa vạch rõ ý định, chúng chẳng tài nào làm đúng những dự
tưởng ban đầu. Hãy để cho đời sống cuốn đi e là cách thức dễ chịu nhất. Tôi
không muốn chống nạng mà bây giờ tôi làm đứa có ba chân là cách giải vẹn toàn
cho bài toán đầy hóc hiểm đó.
Về
tới nhà lúc mười một giờ rưỡi. Đám cháy có thể đã được dập tắt, mùi khét còn
toả lan giữa một khu phố bắt đầu thưa dần mọi âm thanh. Tôi vừa đi ăn ở nhà
hàng cùng vài người bạn, họ lên chương trình sẽ có một cuộc gặp gỡ khác nhằm
đón tiếp đôi vợ chồng từ phương xa ghé thăm. Mùa hè đang về khởi đầu bằng cơn
hoả hoạn cùng những cuộc đi xa, mùa chẳng còn nghe ra tiếng ve râm ran cất lên
cùng lần những hàng phượng bất ngờ thức giấc khoe sắc đỏ bung trên cành trĩu
nặng và những trang lưu bút luôn mang thứ giá trị về những hoài niệm đã lỡ vụt
mất. Một vị tướng trong truyện Tam Quốc diễn nghĩa bị mũi tên của đối phương
cắm vào một mắt đã khí khái nói giữa trận tiền: Mắt này là do khí huyết của cha
mẹ ta tác thành, nay đành lòng nào phải dụt bỏ! Ngôn xong liền cầm con mắt ròng
ròng máu đổ mà bỏ vào miệng, nuốt sống, vẹn toàn, chẳng thất thoát. Ôi, cha mẹ
ơi!
Ở
nhà hàng tôi đã ăn cá, ham hố ăn như thế phần cho những người thân bên kia đại
dương đang bị kiêng cử. Ăn như viết tiếp trang lưu bút mãi dở dang vì một bất
toàn vừa bày biện, chẳng rõ người bạn học cũ giờ này đã xuất viện chưa? Bạn làm
công nhân trong một xí nghiệp và ngộ độc thực phẩm cùng mười ba người khác ở
xuất ăn trưa tập thể. Bệnh viện quá tải, bạn phải nằm trên tấm chiếu lát xơ xác
trải dưới nền xi măng mà màu tường vôi trên đầu bạn phai nhạt bao tháng ngày
chất chồng vi khuẩn. Vợ bạn vào thăm và tôi chạnh lòng nhìn thấy tấm ảnh gửi
qua email cùng lời người vợ: Nhờ trời vì ngộ độc, bệnh viện họ xét nghiệm trong
máu và nước tiểu anh ấy có vấn đề. Sẽ thông báo sau. Trong tấm ảnh chụp, ngoài
xác thân bèo nhèo của một hình nhân quá tuổi tri thiên mệnh còn nhìn ra những
thứ quen mắt tưởng đã mất dạng tăm tích: Cái bình thuỷ loè loẹt xanh đỏ, cái
giỏ bằng ny lông, cái quạt xếp bằng nan tre được bồi dán hai mặt giấy màu nâu,
cái gà-mên bới thức ăn có bốn tầng cao được chặn giữ bằng thanh nhôm kẹp ở hai
bên lên tận quai làm tay cầm. Những vật ấy ló dạng, chẳng sai biệt khi ngày xưa
mẹ tôi đã sử dụng mỗi lần vào thăm chị tôi ở nhà hộ sinh, thăm anh tôi oan uổng
bị trúng pháo kích từ núi cao gửi nòng về đì đùng giữa canh khuya lật tung
những mái tồn nhà cửa ven đô.
Vì
giá tiền thuê thấp nên sàn lót gỗ luôn vặn mình than thở khi chân dẫm vào giữa
khuya, tôi tôn trọng nó đến nỗi tôi thuộc vị trí ở những nơi nhạy cảm. Tôi biết
môn khinh công “Lăng ba vi bộ” để tránh gây tiếng động “làm phiền giấc ngủ của
hàng xóm”. Ở đây thôi còn nghe tiếng xích đu vật mình ngoài cửa kính nhưng bù
lại có tàng lá cây phong luôn cựa mình cào vào mái nhà sau bếp. Tay chủ nhà
bảo: Muốn cưa nó bạn phải xin giấy phép của thành phố, giả như họ đồng ý bạn
phải trả khoảng nghìn đồng vào mục cắt tỉa và đốn hạ. Nghĩ xem, nó chỉ quấy rầy
chút đỉnh vào đêm hôm nhưng ban ngày, bạn phải cám ơn nó bởi sự che chắn tạo
nên bóng im mát làm ôn hoà chuyện môi sinh. Nó vẫn hiện hữu và nó làm người bạn
siêng năng trò chuyện cùng tôi kể cả lúc tôi thiếp sâu vào những cơn ác mộng.
Đêm
nay nó đánh thức tôi ra giấc mơ lành vừa tìm gặp chẳng lâu. Càng ngày nó càng
tăng trưởng nên cách nó lân la han hỏi có hơi mạnh bạo. Nó từng rộng lòng cho
một hai gia đình sóc có lắm thành viên di chuyển nhanh nhẹn vụt thoáng vụt hiện
làm tổ định cư và đêm về nó biến dạng thành một hung thần đen đúa có ba đầu sáu
tay. Tôi bắt thêm một cái ổ khoá có sợi xích cài qua khe và tôi tự dặn lòng
đừng đặt mắt về hướng đó. Tôi vào nhà vệ sinh, mở sáng đèn và phát hiện cái vòi
nước nóng phía tay phải đã bị lờn, khoá chặt vẫn rỉ xuống từng giọt, cách
khoảng. Tôi từng xem qua một tài liệu bàn linh tinh về sự tác hại của một giọt
nước. Trong tĩnh lặng, giọt nước rơi xuống, khi chạm vỡ mức độ gây nhiễu sóng
lên tới 38 decibel. Một tù nhân bị trói cứng, để đỉnh đầu hứng chịu ngay vòi
nước khoá không chặt, từng giọt từng giọt rơi xuống, chừng một tiếng sau, giọt
nước nhỏ nhoi kia sẽ mang thứ trọng lượng nặng tựa ngàn cân. Nếu cuộc tra khảo bất
thành tù nhân kia sẽ bị chứng đau màng óc, chạy trời không khỏi nắng.
Hai
giờ sáng, tôi biết khó tìm lại giấc ngủ, tôi lò dò ra ngồi mở sáng máy vi tính.
Trong hòm thư email hiện lên con số 1 màu đỏ. Thư của người vợ bạn tôi: Như có
nói với anh ở thư trước là anh Q. bị ngộ độc thực phẩm, sáng nay bệnh viện trả
anh ấy về nhà và tới đúng ngọ anh Q. đã mất. Anh chẳng nói gì được với em một
lời cuối, nhưng em buộc phải thông báo cho anh hay cùng thân bằng quyến thuộc…
Giọt
nước rơi không còn vang tiếng. Cành cây phong thôi cào lá sột soạt trên mái.
Nếu ngoài sân cỏ có gắn cái xích đu, liệu nó đứng yên hay có ai ngồi đong đưa
giữa đêm trường? Tôi cố nhớ lại khuôn mặt người bạn cũ, tới những đêm thức
khuya cùng nhau học bài cho kỳ thi bán phần mồ hôi mồ kê mình trần oi bức. Bạn
thi hỏng và bạn đổi đời làm kiếp lính. Bạn hỏng nhiều cuộc chơi khác và đời bạn
trôi dạt về làm một thằng công nhân. Tôi chẳng nhớ được gì rõ nét, hơn bốn mươi
năm cách biệt và tôi giờ này cũng là một hình nhân bị hỏng. Không hỏng cái này
thì hỏng cái khác. Tiền nhân từng ước ao là kiếp sau được làm cây thông reo
cùng gió giữa trời. Đợi sáng mai, tôi ra sau nhà làm sạch đám cỏ dưới gốc cây
phong rồi thắp vào đó ba cây nhang. Thôi, bạn cố ngủ giấc sâu trôi bao mộng mị,
bạn nhé!
Hồ
Đình Nghiêm
Tháng 6. 2016
